Przewlekłe formy oftalmoheliozy, tj. zaćma korowa, nierzadko dają o sobie znać w późniejszym wieku – często wtedy, gdy jest już zbyt późno, aby zadziałać skutecznymi metodami prewencyjnymi. Dlatego tak ważna jest właściwa komunikacja z pacjentem oraz podnoszenie świadomości społeczeństwa w kwestii ochrony wzroku przed szkodliwymi promieniami UV.
Uszkodzenia powierzchni oka oraz potencjalnie nieodwracalne zaburzenia widzenia będące wynikiem zbyt dużej ekspozycji na działanie promieni UV stanowią bardzo ważny problem społeczny, który często ma ogromny wpływ na ogólny komfort i styl życia. W szczególności niekorzystne działanie UV powoduje obniżenie średniej długości życia. Współczesna populacja krajów europejskich żyje średnio 80 lat, z kolei prognozowana średnia długość życia noworodków urodzonych w ostatnich 2–3 latach wynosi 100 lat. Działanie promieniowania UV na oko kumuluje się w czasie, dlatego też propagowanie skutecznych metod ochrony oczu przed promieniami UV stanowi ważny element w podnoszeniu świadomości społeczeństwa.
Wszyscy wiemy, jak ważna jest ochrona naszej skóry przed promieniami UV, stąd firmy kosmetyczne oferują coraz to nowsze i bardziej zaawansowane preparaty ochronne o odpowiednich filtrach (Sun Protection Factor SPF), zapobiegające niekorzystnemu działaniu UV na naszą skórę w trakcie opalania. Często jednak obserwuje się coraz większą świadomość społeczeństwa na temat skutecznych metod ochrony skóry przy jednocześnie niskiej wrażliwości na znajomość metod ochrony naszego wzroku przed promieniami UV, podczas gdy zdrowe oczy stanowią przecież tak ważny i niezbędny element naszego życia codziennego. Często spotyka się rodziców regularnie noszących okulary przeciwsłoneczne, zapominających jednak o konieczności wyposażenia swoich dzieci w okulary przeciwsłoneczne, a to przecież ta grupa wiekowa jest najbardziej podatna na działanie UV.
Dla nas, ekspertów, niezbędne jest informowanie naszych pacjentów o tym, jaki wpływ na oczy może wywoływać promieniowanie UV. Istotne jest również poświęcanie czasu i energii na przekazywanie pacjentom zaleceń, jak chronić swoje oczy przed promieniowaniem UV. The Vision Care Institute® oferuje szeroki wybór szkoleń, dzięki którym ich uczestnicy mogą dowiedzieć się wielu interesujących i jakże niezbędnych informacji na temat wpływu promieniowania UV na nasze oczy. Ponadto dzięki prezentacji kamery UV skonstruowanej przez prof. Minasa Coroneo i zapoznaniu się z jej funkcjonowaniem uczestnicy kursu mają możliwość zaobserwowania efektu obwodowego ogniskowania promieni słonecznych. Nieodzowną częścią kursu jest również uświadomienie uczestnikom, jak ważne jest umiejętne wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce klinicznej, w kontakcie z pacjentami.
Specjaliści ochrony wzroku często wychodzą z założenia, że w krajach europejskich, zależnie od miejsca, gdzie zamieszkujemy, nasz wzrok jest w różnym stopniu narażony na działanie promieniowania UV; w niektórych rejonach – jak twierdzą – promieniowanie UV uważa się nawet za zupełnie niezagrażające naszym oczom. Powyższa opinia prowokuje jednak do wielu pytań i wątpliwości. Kiedy promieniowanie UV jest dla nas korzystne, kiedy z kolei wpływa na nas w sposób szkodliwy? Kiedy ryzyko jest wyższe, a kiedy niższe? Jaki wpływ mają promienie UV, które odbijają się od różnych powierzchni (beton, trawa, śnieg, woda, piasek itd.)? Jaki efekt odpowiada za moc ogniskowanych promieni na rogówce i jak wpływa to na komórki w rąbku rogówki? Jaki wpływ mają poszczególne składowe promieniowania słonecznego na oczy?
To tylko kilka z wielu pytań, na które staramy się odpowiedzieć podczas naszych kursów, co wzbudza ogromne zainteresowanie wśród specjalistów. Uczestnicy spotkań w The Vision Care Institute® pragną nie tylko zdobyć wiedzę na temat najnowszych metod ochrony naszego wzroku przed promieniami UV, ale mają również nadzieję rozwinąć wiele przydatnych umiejętności w zakresie komunikacji w trakcie badania, tak aby kontakt z pacjentem oparty był na obopólnym zrozumieniu i wymianie konkretnych, klarownych, oraz, co najważniejsze, profesjonalnych informacji.
Lata doświadczenia i bogatej praktyki w dziedzinie optyki i optometrii pokazują nam, jak ważną i jednocześnie trudną umiejętnością każdego badającego jest stworzenie odpowiedniej relacji badający – pacjent, opartej na wzajemnym zrozumieniu i indywidualnym podejściu do każdego przypadku i problemu. W trakcie jednego z naszych kursów Alice Pešinová – optometrystka – przyznała, że w swej codziennej praktyce z pacjentami nietrudno jest jej rozmawiać na tematy codzienne, jednak problem pojawia się, gdy pragnie pacjentowi przekazać w sposób jak najprostszy i bezpośredni informacje dotyczące jego stanu zdrowia. Po wysłuchaniu jej refleksji na temat sprawnej komunikacji z pacjentem wielu uczestników poparło jej wypowiedź. Dlatego też głęboko wierzymy w to, że nasze działania mające na celu usprawnienie relacji badający – pacjent będą początkiem wielu pozytywnych zmian oraz zwrócą uwagę społeczeństwa na wpływ promieniowania UV zarówno na kondycję naszego wzroku, jak i ogólny stan naszego zdrowia. I jeśli nie my – specjaliści – to kto się tym zajmie?
Jakub Vrba prowadzi prywatną praktykę optometrystyczną oraz pracuje jako konsultant w firmie Johnson & Johnson Vision Care. Doktor Martin Falhar również prowadzi prywatną praktykę optometrystyczn. J. Vrba i M. Falhar są wykładowcami THE VISION CARE INSTITUTE® – Johnson & Johnson Vision Care w Pradze – Czechy.