Sport odgrywa ważną rolę w naszym codziennym życiu. Fakt ten daje wyjątkową możliwość zbudowania grona zadowolonych pacjentów oraz rozwoju naszej praktyki. Jednak ilu specjalistów poświęca swój czas na omówienie specyficznych wymagań wzrokowych związanych z uprawianiem sportu oraz prezentację wszystkich dostępnych opcji umożliwiających poprawienie osiągnięć sportowych? Ella Ewens omawia znaczenie widzenia w sporcie oraz prezentuje główne zagadnienia związane z aplikacją soczewek kontaktowych u sportowców.
Sport w Wielkiej Brytanii
W lipcu 2014 piłka nożna stała się głównym punktem zainteresowania, 3,2 miliarda ludzi na całym świecie zasiadło przed swoimi telewizorami, aby oglądać 32 drużyny rozgrywające 63 mecze podczas FIFA Football World Cup w 2014 roku w Brazylii.1 Piłka nożna jest dyscypliną sportową uprawianą przez 250 milionów ludzi w ponad 200 krajach i jest najpopularniejszym sportem na całym świecie.2 W Wielkiej Brytanii 1,8 miliona ludzi gra w piłkę nożną, co plasuje ten sport na szczycie sześciu najpopularniejszych sportów razem z kolarstwem, bieganiem, golfem, tenisem oraz pływaniem.3
Sport stanowi integralną część naszego stylu życia oraz kultury. W Wielkiej Brytanii, każdego tygodnia 15 milionów ludzi angażuje się w jakąś aktywność sportową, może to być jazda rowerem do pracy, pływanie w miejscowym klubie sportowym, bieganie w parku lub gra w piłkę z przyjaciółmi. Magazyn Sport England ocenia, że 41% mężczyzn oraz 31% kobiet uprawia jakąś dyscyplinę sportową, co najmniej raz w tygodniu.3
Sport dostarcza niezliczonych korzyści zdrowotnych i społecznych zarówno dla indywidualnych osób jak i całych społeczności, ma także ogromną wartość ekonomiczną. Fizyczne zaangażowanie sportowe zapewnia szereg korzyści zdrowotnych i może obniżyć ryzyko rozwoju takich chorób jak choroby serca, udar mózgu, cukrzyca, choroby nowotworowe, otyłość, zaburzenia psychiczne oraz problemy układu mięśniowo- kostnego.3 Wart 11 miliardów £ rocznie, sport jest jednym z 15 głównych sektorów przemysłu w Wielkiej Brytanii, a jego wartość przekracza war tość usług wydawniczych, reklamowych i motoryzacyjnych. Ocenia się, że w tym sektorze pracuje ponad 400000 osób.3
Sport ma ogromne oddziaływanie społeczne. Pomaga budować u dzieci wiarę w swoje możliwości, poczucie własnej wartości oraz umiejętności społeczne.3
Jak pokazują wyniki badań, wzrost poczucia własnej wartości ma wpływ na zmniejszenie wskaźnika przestępczości wśród młodych ludzi.3 Wśród dzieci biorących udział w zajęciach sportowych poprawia się również umiejętność liczenia. Wyniki międzynarodowych badań pokazują, że sport wzmacnia więzi społeczne oraz identyfikację ze społecznością.3
Znaczenie widzenia w sporcie
Sport ma oczywiście ogromne znaczenie dla naszych pacjentów, jednak specjaliści nie zawsze rozmawiają o sporcie w kontekście specyficznych wymagań wzrokowych podczas zbierania wywia du z pacjentem oraz podczas badania. Niektóre autorytety z dziedziny Sports Vision sugerują, że około 80% percepcyjnego wkładu w sport ma związek z widzeniem, a także, że „idealne dostrojenie” układu wzrokowego ma „kluczowe” znaczenie dla osiągnięć sportowych.4 Istnieje silna zależność pomiędzy maksimum możliwości sportowca i prawidłowo funkcjonującym układem wzrokowym. Uprawianie sportów wiąże się z szeregiem różnorodnych aspektów widzenia, np: widzeniem peryferyjnym, koordynacją oko-ręka, identyfikacją obiektów będących w ruchu lub widzianych w warunkach słabego kontrastu, oceną prędkości i odległości, percepcją głębi oraz szybką reakcją na przedmioty będące w ruchu. Zarówno zawodowi sportowcy jak i osoby uprawiające sport amatorsko, mogą w istotnym stopniu odnieść korzyść z badania i oceny procesu widzenia oraz rozmowy na temat możliwości dbania o wzrok i jego ewentualnej korekcji w zależności od dyscypliny.
Wprowadzenie do zagadnienia widzenia w sporcie (Sports Vision)
Widzenie w sporcie (Sports Vision) jest definiowane, jako dziedzina wiedzy zajmująca się wszystkimi zdolnościami wzrokowymi niezbędnymi do uprawiania zarówno wyczynowego, jaki rekreacyjnego sportu oraz rozwojem strategii wzrokowych poprawiających osiągnięcia sportowe, spójność, dokładność oraz wytrzymałość układu wzrokowego.5 W ogólnej praktyce specjalistycznej naszym celem jest zapewnienie pacjentom optymalnej ostrości wzroku, często nawet lepszej niż 6/6. Ostrość wzroku jednak nie stanowi pełnej i dokładnej oceny całego układu wzrokowego, w którym należy wziąć pod uwagę wiele innych czynników składających się, na ogólną jakość widzenia i jego wydajność. Na badanie wzroku u sportowców składa się pełne rutynowe badanie wzroku rozbudowane o część specjalistyczną uwzględniającą potrzeby pacjenta i uprawianą przez niego dyscyplinę sportu.6 Część specjalistyczna, zatem obejmować może badanie: dominacji oka, ruchów śledzących, koordynacji oko-ręka, stereopsji, percepcji głębi, ostrości Verniera, preferencji barw, wrażliwości na światło, wrażliwości na kontrast oraz czasu reakcji wzrokowej.6 Niektóre przykłady specjalistycznych testów wzrokowych oraz narzędzi potrzebnych do przeprowadzenia badania widzenia w sporcie przedstawiono poniżej.
Czasomierz – Bassin Anticipation Timer
Przyrząd ten bada wzrokową trafność przewidywania (visual coincidence anticipation) – zdolność do przewidzenia pojawienia się przedmiotu, który porusza się w określonym kierunku, ma związek z koordynacją oko-ręka i przewidywaniem. Przyrząd tworzy rząd lampek emitujących światło ledowe, które zapalają się jedna po drugiej naśladując ruch obiektu poruszającego się z prędkością 1-500 mph (mil na godzinę).7 Sportowiec patrzy na światełka i wciska przycisk, gdy dotrą one do celu (Rys. 1). Prędkość zapalania się lampek można regulować w zależności od uprawianej przez sportowca dyscypliny. Zdolność do przewidywania nie zależy od ostrości wzroku, ale ma za to związek z kierunkiem ruchu. Doskonałe umiejętności przewidywania w przypadku sportowców uprawiających dyscypliny takie jak tenis najprawdopodobniej mają związek z dynamiczną ostrością wzroku oraz doświadczeniem.7
Sportowy Trenażer Wzrokowy (Sports Vision Trainer – SVT)
Sportowy Trenażer Wzrokowy (SVT) to sterowana komputerowo tablica, na której 32 lub 80 okrągłe, dezaktywowane dotykiem światełka można zaprogramować w taki sposób, aby stymulacja korespondowała z wymaganiami wzrokowymi danej dyscypliny jak i związanymi z nią ruchami ciała.7,8 Jak pokazano na Rys. 2, sportowiec reaguje na światełka w chwili ich zapalenia. Urządzenie to pracuje w trzech różnych trybach – proaktywnym, reaktywnym oraz przypadkowym. Wyniki można zapamiętać oraz porównać z uzyskanymi na kolejnych sesjach. SVT pozwala na ocenę koordynacji oko- ręka, czasu reakcji na obraz pojawiający się obwodowo, koordynacji oko-stopa oraz czasu przewidywania i reakcji. Z czasem, dzięki treningom prowadzonym w pełnym skupieniu, wyniki SVT mogą ulec poprawie.7
Test Fiksacji Dynamicznej (Dynamic Fixation Test – DFT)
Test fiksacji dynamicznej (DFT) skutecznie mierzy prędkość działania mięśni zewnątrzgałkowych podczas wykonywania ruchów wergencyjnomotorycznych. Badanie przeprowadzane jest przy użyciu dwóch tablic. Tablica do dali umieszczona jest w odległości 1 metra, podczas gdy druga tablica do bliży trzymana jest przez badanego w odległości około 20 cm. Badany odczytuje znaki umieszczone na karcie do dali przez otwór znajdujący się na środku trzymanej przez niego karty do bliży i robi to bez poruszania głową lub kartą. Osoba badana proszona jest o odczytanie znaków na przemian z tablic do bliży i dali. Mierzony jest czas potrzebny do trzykrotnego odczytania znaków po okręgu.9 Test fiksacji dynamicznej jest szczególnie przydatny do badania sportowców uprawiających sporty z piłką w ruchu. Z czasem, wyniki uzyskane w teście DFT mogą ulec poprawie.
Soczewki kontaktowe w sporcie
Oprócz wprowadzenia specjalistycznych procedur istnieją także inne sposoby aby pomóc sportowcom oraz entuzjastom sportowym poprawić ich wyniki. Dopasowanie soczewek kontaktowych jest prostym tego przykładem. Sportowcy deklarują, że soczewki kontaktowe mogą zapewnić wyraźne, komfortowe widzenie podczas aktywności sportowych, oraz mają istotny wpływ na osiągane wyniki.10 Jak widać w Tabeli 1, soczewki kontaktowe zapewniają wiele korzyści osobom uprawiającym sport.
Soczewki kontaktowe nie parują, nie gromadzą się na nich krople deszczu ani kurz, widzenie pozostaje zatem wyraźne w wielu różnych warunkach środowiskowych. Soczewki kontaktowe nie mogą ześlizgnąć się z oka, wypaść lub zaplątać we włosy lub ubranie jak również nie przeszkadzają w nałożeniu kasku. Soczewki kontaktowe mogą wpłynąć na poprawę obuoczności, poruszając się wraz z okiem soczewka minimalizuje efekt pryzmatyczny.11 Powiększenie okularowe ulega redukcji i dlatego soczewki kontaktowe są preferowaną formą korekcji anizometropii. Z tego samego powodu dochodzi również do poprawy stereopsji.11 Jak pokazały badania, u dzieci, którym dopasowano soczewki kontaktowe dochodzi do poprawy pewności siebie, samooceny oraz zaangażowania sportowego. 12
Niektóre soczewki kontaktowe posiadają filtr blokujący przenikanie promieniowania ultrafioletowego (UV), co pomaga chronić oczy przed szkodliwym promieniowaniem. Korzystanie z takich soczewek łącznie z okularami przeciwsłonecznymi zasłaniającymi skronie wraz z kapeluszem z szerokim rondem, zapewnia optymalną ochronę przed promieniowaniem UV. Promienie światła padające obwodowo i ulegające wewnętrznemu odbiciu przez rogówkę (Rys. 4), ogniskują się na nosowej części spojówki oraz soczewki własnej biorąc tym samym udział w patogenezie skrzydlika i zaćmy korowej.13 Soczewki kontaktowe z filtrem UV zapewniają ochronę oczu, której nie ma podczas korzystania z okularów przeciwsłonecznych niezasłaniających skroni.14
Podstawowe rozważania na temat aplikacji soczewek kontaktowych podczas uprawiania sportów
Dzisiaj, miękkie soczewki są najpopularniejszą opcją korekcji soczewkami kontaktowymi. Aplikacja sztywnych soczewek gazoprzepuszczalnych (RGP) stanowi mniej niż 5% wszystkich dopasowań na rynku brytyjskim.15 Podobnie jak w przypadku wszystkich innych pa cjentów, przed dopasowaniem soczewek kontaktowych sportowcom należy rozważyć wszystkie dostępne opcje i wybrać najlepszą soczewkę spełniającą ich określone potrzeby wzrokowe oraz styl życia.
Widzenie
Sportowcy oczekują optymalnej ostrości wzroku zarówno statycznej jak i dynamicznej. Wpływ na widzenie w soczewkach kontaktowych może mieć wiele czynników. Zwilżalność jest jednym z nich16 dlatego, tak ważne jest utrzymanie stabilnego przedsoczewkowego filmu łzowego pomiędzy mrugnięciami. Soczewki z wbudowanymi czynnikami nawilżającymi mogą zapewnić większą stabilność filmu łzowego, a tym samym wyraźniejszy obraz siatkówkowy.17 Osady gromadzące się na powierzchni soczewki mogą również zaburzyć jej zwilżalność18, dlatego warto zwrócić uwagę na schemat wymiany soczewek. Jednodniowe soczewki kontaktowe są preferowaną opcją wyboru podczas uprawiania sportów, ponieważ żaden z dostępnych systemów pielęgnacyjnych nie usuwa całkowicie osadów białkowych i lipidowych. Jeśli jednak konieczne jest zastosowanie soczewek innych niż jednodniowe wskazane będą soczewki jak najczęstszej wymiany.
Pełna i dokładna korekcja jest punktem wyjścia do określenia sferycznej i torycznej składowej korekcji soczewkami kontaktowymi. Nawet niewielki astygmatyzm powinien zostać skorygowany, aby zapewnić optymalną ostrości wzroku u sportowca. Ma to szczególne znaczenie w warunkach niskiego kontrastu. 19 Ocena stabilności rotacyjnej soczewek torycznych przy skrajnych ruchach oczu i we wszystkich kierunkach patrzenia ma szczególne znaczenie dla zapewnienia stabilnego i optymalnego widzenia w naturalnych warunkach. Nasilone podczas uprawiania sportu ruchy głowy i ruchy oczu wymagają takiej konstrukcji torycznej, która pozostanie stabilna, zapewniając niezmiennie wyraźne widzenie. Pokazano, że Konstrukcja Projektu Przyspieszonej Stabilizacji (ASD) jest bardziej stabilna rotacyjnie od konstrukcji wykorzystującej balast pryzmatyczny podczas gwałtownych ruchów oczu we wszystkich kierunkach patrzenia oraz ruchów głowy. Konstrukcja ASD jest mniej podatna na działanie siły grawitacji niż konstrukcja wykorzystująca balast pryzmatyczny. 20,21,22 Jak pokazały badania, soczewki o konstrukcji ASD zapewniają widzenie tak dobre jak okulary.23
Wyniki przeprowadzonego niedawno badania pokazały, że wiele konstrukcji torycznych z balastem pryzmatycznym lub peri-balastem generuje do 1,0 dioptrii pryzmatycznej bazą do dołu w strefie optycznej.24 Wertykalny pryzmat o mocy 0,5 Δ może prowadzić do zaburzeń w widzeniu obuocznym25 i zaburzać widzenie przestrzenne, które ma szczególne znaczenie u sportowców uprawiających dyscypliny sportowe z wykorzystaniem piłki. Prawie połowa wszystkich pacjentów z astygmatyzmem ≥ 0,75 D ma astygmatyzm w jednym oku26 i może wymagać dopasowania soczewki torycznej tylko w jednym oku. Sportowcy z miękką soczewką toryczną w jednym oku, wywołującą wertykalny efekt pryzmatyczny w strefie optycznej, mogą doświadczać nasilonych zaburzeń funkcji widzenia obuocznego. 27 Nie zostały przeprowadzone badania kliniczne opisujące zaburzenia obuoczności wśród osób noszących toryczne soczewki kontaktowe na jednym oku. Jednak specjaliści powinni być świadomi istnienia takiego potencjalnego wpływu podczas dokonywania wyboru konstrukcji soczewki torycznej.
Komfort
Niektóre sporty uprawiane są w suchych i trudnych warunkach takich jak zakurzone zbocza gór podczas jazdy rowerem czy klimatyzowane sale gimnastyczne do gry w squasha. Odczuwany w soczewkach kontaktowych brak pełnego komfortu może bardzo przeszkadzać i negatywnie wpływać na osiągane wyniki. Ostatnie badania pokazały, że właściwości powierzchni takie jak współczynnik tarcia są niezwykle ważne w kontekście odczuwanego przez użytkowników soczewek komfortu. 28 Wybór soczewki o niskim współczynniku tarcia (wysokiej smarowności) oraz wysokiej zwilżalności powierzchni poprawia komfort odczuwany przez użytkowników soczewek. 28 Moduł Younga oraz konstrukcja krawędzi soczewki to kolejne czynniki mające istotny wpływ na komfort. 28 Zgromadzone na powierzchni soczewki osady mogą wpływać na jej zwilżalność, a zatem zaleca się wybór soczewek o krótkiej częstotliwości wymiany. 18
Dopasowanie soczewki
Znaczenie prawidłowego dopasowania soczewki jest czasami pomijane podczas doboru miękkich soczewek kontaktowych. Dopasowanie soczewki może mieć wpływ na zdrowie oczu, komfort oraz/lub widzenie. Na przykład, soczewka niepokrywająca w całości powierzchni rogówki może powodować występowanie barwienia rąbkowego oraz podrażnienia oka. Światło może ulec rozproszeniu przez nadmiernie poruszająca się soczewkę lub w związku z wielkością strefy optycznej soczewki kontaktowej.19 Ma to szczególne znaczenie dla sportowców grających na oświetlonych boiskach np. dla hokeistów.
Zdrowie
Aby ograniczyć wpływ soczewki na fizjologię oka i spełnić indywidualne wymagania pacjenta, specjaliści powinni brać pod uwagę optymalny schemat wymiany soczewek, charakterystykę dopasowania oraz tlenoprzepuszczalność, skuteczny system pielęgnacyjny lub soczewki jednodniowe, a także właściwości powierzchni takie jak współczynnik tarcia oraz gromadzenie się osadów.
W przypadku pacjentów uprawiających sporty na dużych wysokościach, gdzie panują warunki relatywnie niskiego stężenia tlenu, polecany jest wybór soczewek silikonowo-hydrożelowych, aby zapewnić oku odpowiedni dostęp tlenu i zapobiec rozwojowi niedotlenienia.29 Uwaga ta dotyczy nie tylko alpinistów, ale również biegaczy długodystansowych prowadzących treningi na dużych wysokościach.
Większość nowoczesnych soczewek hydrożelowych również zapewnia odpowiednią ilość tlenu podczas ich użytkowania w trybie dziennym.30 W przeprowadzonym niedawno, trwającym 12 miesięcy badaniu, poddano analizie dużą grupę pacjentów pod kątem bezpieczeństwa użytkowania jednodniowych soczewek hydrożelowych (etafilcon A). W grupie 471 pacjent zaobserwowano jedynie 3 przypadki powikłań (wskaźnik 0,6% / rok) bez obecności nacieków rogówkowych.31 Tak niski wskaźnik powikłań zapewnia specjaliście poczucie pewności siebie podczas aplikacji hydrożelowych soczewek jednodniowych.
Wygoda
Soczewki jednodniowe są wygodnym rozwiązaniem dla sportowców, szczególnie, gdy korzystają oni z soczewek kontaktowych tylko okresowo, ponieważ eliminują konieczność stosowania płynów oraz zabiegów pielęgnacyjnych. Łatwiejsze w użyciu, soczewki jednodniowe zwiększają stopień stosowania się do zaleceń specjalistów i redukują ryzyko rozwoju powikłań takich jak stany zapalne czy infekcyjne zapalenie rogówki. 32
Specjaliści powinni ostrzec pacjentów o potencjalnym ryzyku wystąpienia powikłań, jakie niesie ze sobą stosowanie soczewek kontaktowych do sportów wodnych takich jak pływanie. Ekspozycja soczewek kontaktowych na działanie wody podczas pływania, pod prysznicem lub w jacuzzi może zwiększać ryzyko rozwoju infekcji takich jak zapalenie rogówki w przebiegu infekcji Acanthamoeba.33 Generalną zasadą jest niepolecanie pacjentom korzystania z soczewek kontaktowych podczas pływania, chociaż niektórzy specjaliści zalecają korzystanie z soczewek jednodniowych łącznie z ciasno dopasowanymi okularami pływackimi. Po takim treningu soczewki powinny zostać zdjęte i wyrzucone. W jednym z badań wykazano, że korzystanie z okularów pływackich oferuje pewien stopień ochrony przed zakażeniem.34
Aspekty widzenia w czterech dyscyplinach sportowych
Przeprowadzając badanie w kierunku Sports Vision należy określić, które umiejętności wzrokowe są szczególnie ważne dla danej dyscypliny. Należy brać pod uwagę lokalizację i prędkość ruchu przedmiotów wykorzystywanych w danym sporcie, jak również elementy otoczenia takie jak kontrast, olśnienie i źródła światła.
Piłka nożna
Szerokie pole widzenia i czas reakcji w peryferiach umożliwia piłkarzom jednoczesne zlokalizowanie pozostałych zawodników i piłki. Piłkarze muszą być również zdolni do oceny odległości i prędkości ruchu piłki. Koordynacja oko – noga odgrywa bardzo ważną rolę w tym sporcie. Regularnie przeprowadzane kontrole obejmują za- tem dokładną ocenę pola widzenia. Bardziej specjalistyczne testy związane z grą w piłkę nożną obejmują badanie z użyciem takich przyrządów jak Zmodyfikowany Fiksator Sakkadowy i trenażer widzenia obwodowego.7 Soczewki kontaktowe dają pełne pole widzenia, lecz dzieje się tak tylko wtedy, gdy zapewniają jednocześnie doskonałą ostrość wzroku, a astygmatyzm jest w pełni skorygowany za pomocą stabilnych rotacyjnie soczewek torycznych.
Tenis
Podczas gry w tenisa, gracze odbijają ponad siatką pustą w środku kauczukową piłkę, której prędkość dochodzi do 160 mph (mil na godzinę).37 Tenisista, zatem potrzebuje doskonałej dynamicznej ostrości wzroku, aby zobaczyć piłkę i odpowiednio zareagować. Szerokie pole widzenia i czas reakcji w peryferiach oraz koordynacja oko-ręka są również bardzo ważne. Ocena widzenia u tenisisty powinna obejmować konfrontacyjne pole widzenia oraz pełne badanie pola widzenia. Do przeprowadzenia bardziej specjalistycznych testów służą trenażer widzenia obwodowego oraz Fiksator Sakkadowy Wayne’a.36 Mecze tenisowe często rozgrywane są na świeżym powietrzu, dlatego rozważając wybór soczewek kontaktowych należy wziąć pod uwagę soczewki z filtrem UV oraz stabilną korekcję astygmatyzmu dla osiągnięcia pełnej ostrości wzroku. Najodpowiedniejsze dla tego sportu są okulary przeciwsłoneczne osłaniające skronie, z barwieniem i powłokami redukującymi odblaski oraz optymalizującymi kontrast tak, aby gracze mogli z łatwością zauważyć szybko poruszającą się piłkę.
Łucznictwo
Łucznicy potrzebują doskonałej ostrości wzroku, aby namierzyć cel oraz doskonałej rozdzielczości Verniera dla prawidłowego wyrównania. Łucznictwo jest jednym z niewielu sportów, w którym widzenie obuoczne nie jest kluczowe, ponieważ obiekt często obserwowany jest jednoocznie. Długie okresy koncentracji pomiędzy strzałami wiążą się ze spadkiem częstotliwości mrugania. Wybierając soczewki kontaktowe należy wziąć pod uwagę ich zwilżalność, aby zapewnić łucznikowi doskonałą ostrość wzroku pomiędzy mrugnięciami.
Żeglarstwo
W żeglarstwie ślady wiatru na powierzchni wody są ważną informacją o kierunku i prędkości łodzi. Nawet odczuwalność podmuchu wiatru na twarzy może posłużyć do podjęcia strategicznej decyzji podczas regat. Żeglarze dokonują dokładnej oceny względnej prędkości i odległości, a ich oczy wielokrotnie zmieniają kierunek patrzenia i wykonują liczne ruchy wergencyjne. Rutynowe badanie żeglarzy powinno obejmować badanie wrażliwości na kontrast, sprawności wergencji i sprawności akomodacji oraz badanie funkcji peryferyjnych.38 Specjalistyczne badania mogą obejmować badanie preferencji widzenia barw oraz wrażliwość na światło. Soczewki kontaktowe powinny cechować się najwyższą klasą filtra UV, aby chronić oczy przed promieniowaniem padającym i odbitym (do 30% ulega odbiciu od wody)39 oferując jednocześnie optymalne widzenie oraz komfort w trudnych, często wietrznych warunkach. Okulary przeciwsłoneczne z soczewkami polaryzacyjnymi powinny zmniejszać do minimum odbicia, a ich kształt powinien zaokrąglony, aby chronić oczy również z boku. Korzystne są również powłoki hydrofobowe na powierzchni soczewek okularowych.
Widzenie w sporcie (Sports Vision) – co dalej?
Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do zagadnienia oceny widzenia w sporcie (sports vision) oraz sprzętu koniecznego do przeprowadzenia badań; prezentuje podstawowe rozważania na temat dopasowania soczewek kontaktowych u sportowców oraz rozważania na temat widzenia w czterech popularnych dyscyplinach sportowych. W Tabeli 2 zebrano niektóre wskazówki dotyczące przeprowadzania takiego badania w codziennej w praktyce. Nie każdy musi być ekspertem w dziedzinie widzenia w sporcie (sports vision), aby w pewnym stopniu zaangażować się w ten temat. Jako specjaliści możemy poprawić, jakość widzenia u naszych pacjentów uwzględniając ich tryb życia w rutynowym badaniu wzroku.
Wielu spośród naszych pacjentów uprawia sport, doznają wielu korzyści już wtedy, gdy tylko polecimy im rozwiązanie, jakim są soczewki kontaktowe. Przeprowadzając dokładny wywiad, zadając wnikliwe pytania na temat wymagań wzrokowych i otoczenia naszych pacjentów, możemy zrozumieć a następnie doradzić jak zmaksymalizować, jakość widzenia podczas uprawiania wybranej dyscypliny sportowej. Omówienie dostępnych metod korekcji, sposobów ochrony oczu i ochrony przed słońcem podczas wykonywania wszystkich aktywności, może zwiększyć zadowolenie pacjentów, zbudować ich lojalność jak również wspomóc rozwój Twojej praktyki.
Piśmiennictwo
1. Sourced June 2014, FIFA WORlD CUPTM website fa.com/worldcup/ 2. Sourced June 2014, Wikipedia Football – en.wikipedia.org/wiki/Football 3. Sourced June 2014, Sport England website- sportengland.org/ 4. Sourced June 2014, Ariel, Brian, pponline. co.uk/encyc/0143.htm “Sports Vision” Peak Performance Sports Science Publishing- 5. Potgieter K and JT Ferreria, The e ects of visual skills on Rhythmic Gymnastics, The South African Optometrist 2009 6. Gri ths, G. Performance, Vision & Sport. A Practical Guide, Optician 28.03.2008 7. Graham B. Erickson, Sports Vision: Vision Care for the Enhancement of Sports Performance, 1e, September 2007 8. Sports Vision Trainer Website – sportsvision.com.au/svt/ 9. Gri ths, G, Eye speed, motility and dynamic potential, Optometry Today, June 14, 2002 10. Schnider CM, Co ey BM and Reuchow AW. Comparison of sports-oriented visual performance with spectacles versus contact lenses. Presented at B & l European Research Symposium, November 1991 11. Evans BJ, Orthoptic indications for contact lens wear Cont lens Anterior Eye. 2006 Sep;29(4):175-81 12. Walline JJ et al; The adolescent and child health initiative to encourage vision empowerment (ACHIEVE) study design and baseline data. Optom Vis Sci Feb 2009 13. Kwok lS, Daszynski DC, Kuznetsov VA, Pham T, Ho A, Coroneo MT. Peripheral light-focussing as a potential mechanism for phakic dysphotopsia and lens phototoxicity. Opthalmic Physiol Opt 2004;24(2):119-29. 14. Kwok l, Kuznetsov V, Ho A & Coroneo M. Prevention of the adverse photic e ects of peripheral light focussing using UV-blocking contact lenses. Invest Ophthal Vis Sci 2003; 44(4): 1501-07 15. Morgan P et al Eurolens tting data 2013 (RGP lens market 5% of total contact lenses 16. Jones l.; Hydrogel contact lens materials: Dead and buried or about to rise again? Contact lens Update October 2013 17. Koh et al A novel method for assessing impact of surface wetting and optical quality of contact lenses. Eye and Contact lens; 34(2): 100-105, 2008 18. Ewards K, E ect of Di erent Soft Contact lens Materials on the Tear Film, October 2002 siliconehydrogels.org/featured_review/ featured_review_oct_02.asp 19. Shah A & Charlesworth P, Prescribing contact lenses for everyday sports in practice – helping active patients maximise their full 20. Chamberlain P et al. Fluctuation In Visual Acuity During Soft Toric Contact lens Wear. Optom Vis Sci 2011; 88: 534-538. 21. McIlraith R, Young G, Hunt C. Toric lens orientation and visual acuity in non-standard conditions. ClAE 2010; 33 (1): 23-26. 22. Zikos GA, Kang SS, Ciu reda KJ, Selenow A, Ali S, Spencer lW, et al. Rotational stability of toric soft contact lenses during natural viewing conditions. Optom Vis Sci. 2007;84(November (11)):1039–1045 5 23. Sulley A, Young G, lorenz K & Hunt C. Clinical evaluation of tting toric soft contact lenses to current non-users. Ophthalmic Physiol Opt 2013, 33, 94–103. 24. Olivares G, Osborn lorenz K, Sulley A, Hawke R. Are toric soft contact lenses prism free in the optic zone? BClA Poster Presentation, June 2014 25. du Toit R, Ramke J, Brian G. Tolerance to prism induced by ready-made spectacles: setting and using a standard. Optom Vis Sci. 2007 Nov;84(11):1053-9 26. Young G, Sulley A and Hunt C. Prevalence of astigmatism in relation to soft contact lens usage. Eye & Contact lens, 2011; 37:20-25. 27. Jackson DN and Bedell HE. Vertical Heterophoria and Susceptibility to Visually- Induced Motion Sickness. Strabismus 2012. 20(1) 17-23 28. Nichols J et al. The TFOS International Workshop on Contact lens Discomfort: IOVS October 2013. Invest Ophthalmol Vis Sci, 2013 29. Dumbleton K et al, The TFOS International Workshop on Contact lens Discomfort: Report of the Subcommittee on Epidemiology, Invest Ophthalmol Vis Sci, October 18, 2013, Vol 54, no 11. 30. Moezzi A et al, Open-eye corneal swelling with eta lcon A with PVP daily disposable limbal ring and clear hydrogel contact lenses compared to no lens wear, Poster at BClA Clinical Conference 2014 31. Chalmers, Rl, Hickson-Curran, S, Keay, l, Gleason, B, Safety of Hydrogel and Silicone Hydrogel Daily Disposables in a large Post- Market Surveillance Registry ARVO 2014 e-abstract # 1914962 32. Veys, J & French K, Health Bene ts of Daily Disposables Contact lenses Optician May 5, 2006 No. 6049 Vol 231 33. Thebpatiphat N, et al Acanthamoeba keratitis: a parasite on the rise. Cornea. 2007 Jul;26(6):701-6 34. Wu YT, Tran J, Truong M, Harmis N, Zhu H, Stapleton F. Do swimming goggles limit microbial contamination of contact lenses? Optom Vis Sci. 2011 Apr;88(4):456-60. 35. McCormick, Emily. Giving Yourself a Sporting Chance. Optometry Today. 54:10; 23 May 2014 36. Sourced June 2014, wayneengineering. com/SaccadicFixator Wayne Engineering Website 37. Sourced June 2014 Various, en.wikipedia. org/wiki/Fastest_recorded_tennis_serves Fasted recorded Tennis Serve 38. Gri ths G, Visual Performance in Yachting – SVA testing for the Olympics, Optometry Today, June 2004 39. Sliney, David H. Intraocular and Crystalline lens Protection From Ultraviolet Damage. Eye & Contact lens July 2011;37: 250–258.